نقش پیوند و استفاده از قارچ میکوریز در کنترل پژمردگی فوزاریومی گوجه فرنگی در شرایط گلخانه

گوجه فرنگی با نام علمی lycopersicum esculentum l. یکی از سبزیهای مهم گلخانه ای است. یکی از مهمترین بیماریهای این گیاه پژمردگی ناشی از قارچ fusarium oxysporum f. sp. lycopersici می باشد که یک پاتوژن خاکزی می باشد. برای کنترل این بیماری علاوه بر ضدعفونی خاک با متیل بروماید می توان از ارقام مقاوم و پیوند روی پایه مقاوم و کنترل بیولوژیک استفاده کرد. در این راستا آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار جهت بررسی اثرپیوند و قارچ میکوریز glomus intraradcies برای کنترل بیماری پژمردگی فوزاریوم اجرا شد. دو رقم گوجه فرنگی به نام های میلاس (milas) و دانفیلد (daehnfild) بر روی یک پایه تجاری به نام افیالتو(efialto) پیوند زده شدند. علاوه بر این جهت مشاهده اثرات کنترل بیولوژیک هر دو رقم هم با ترکیب پیوندی و هم غیر پیوندی با قارچ میکوریز تلقیح شدند. صفات فیزیولوژیکی نظیر وزن تر و خشک قسمت هوایی و ریشه ، ارتفاع بوته، قطرساقه، مقدار و شاخص کلروفیل برگ، پارامترهای کیفی میوه مثل ویتامین ث، مقدار مواد جامد محلول،ec و ph میوه، اسیدیته قابل تیتراسیون، درصد ماده خشک میوه وهمچنین عملکرد نوبرانه و عملکرد کل، غلظت عناصر ca، p و k و مقدار پلی فنول میوه و ریشه گوجه فرنگی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد پیوند بر روی پایه مقاوم، استفاده از قارچ میکوریز و یا ترکیب هر دو باعث کنترل بیماری پژمردگی فوزاریومی در شرایط گلخانه در هر دو رقم میلاس و دانفیلد شده است بطوریکه علایمی همچون کوتولگی، زردی و قهوه ای شدن برگ ها و پژمردگی کنترل شد و صفاتی همچون ارتفاع بوته، وزن تر و خشک اندام هوایی، مقدار کلروفیل حتی در شرایط آلودگی فوزاریومی نسبت به شاهد افزایش یافت. همچنین تلقیح با قارچ میکوریز و پیوند بر روی پایه مقاوم باعث افزایش خصوصیات کیفی و کمی محصول، مقدار پلی فنول کل میوه و ریشه شد. بطور کلی تلقیح با قارچ میکوریز به تنهایی یا پیوند بر روی پایه مقاوم به تنهایی یا ترکیب هر دو حتی در شرایط آلوده به فوزاریوم نه تنها باعث کنترل علایم پژمردگی فوزاریومی شده بلکه باعث افزایش عملکرد و خصوصیات کیفی شد و بهترین راه حل بجای استفاده از سموم تدخینی بخصوص متیل بروماید می باشد.